Czytaj więcej: Ludzka chimera

 

 

 

TYGODNIK POWSZECHNY (2007-09-23 Autor: MAREK NOWICKI)

 Wiara

 Podziel się sercem

Na trzy tysiące mieszkańców Leśnej koło Żywca aż połowa złożyła deklaracje zgody na pośmiertne pobranie organów. To wpływ proboszcza przypominającego parafianom, że darowanie organów po śmierci ratuje czyjeś zdrowie, a najczęściej życie. Dziś w tej sprawie głos zabiera Episkopat Polski.

List biskupów „Nadprzyrodzony krwiobieg miłości” w sprawie przeszczepiania organów, który zostanie odczytany we wszystkich kościołach 23 września (zob. ramka obok), przypomina dotychczasowe nauczanie Kościoła w tej kwestii. Od kiedy pojawiła się techniczna możliwość dokonywania transplantacji (pierwszy udany zabieg przeszczepienia nerki wykonano w USA, w 1954 r.), Watykan ją popierał - pozytywne komentarze na ten temat pochodzą jeszcze z czasów papieża Piusa XII. W encyklice „Evangelium vitae” z 1995 r., o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego, Jan Paweł II decyzję o pośmiertnym ofiarowaniu organów nazwał „heroicznym gestem” i „najbardziej uroczystym wysławianiem Ewangelii Życia”. Trudno zresztą byłoby zliczyć wszystkie wypowiedzi Papieża, afirmujące tę metodę leczenia. Kluczowe stwierdzenie znalazło się w Katechizmie Kościoła Katolickiego: „Przeszczep narządów zgodny jest z prawem moralnym, jeśli fizyczne i psychiczne niebezpieczeństwa, jakie ponosi dawca, są proporcjonalne do pożądanego dobra biorcy”.

Biskupi o przeszczepach 23 września, podczas odczytywania listu biskupów w sprawie przeszczepiania narządów, usłyszymy między innymi: „Bez możliwości pozyskiwania organów, medycyna transplantacyjna nie może pomagać ludziom chorym. Jej dokonania zależą od postaw poszczególnych ludzi, a także od zrozumienia wagi problemu przez społeczeństwo i od tworzenia atmosfery zaufania. Wydarzenia, które podważają to zaufanie, powodują spadek liczby przeszczepów, a w konsekwencji przyczyniają się do śmierci kolejnych osób, które mogłyby żyć. (...) Zachęcamy zatem wiernych, aby deklarowali wolę przekazania po śmierci swoich narządów do przeszczepienia. Rodziny osób tragicznie zmarłych prosimy, by w swoim bólu i smutku nie zapominały, że organy wewnętrzne pobrane od ich bliskich mogą uratować życie chorym czekającym na transplantację. Ich decyzja może sprawić, że ktoś inny będzie cieszył się życiem, obchodząc co roku swoje »drugie urodziny«. W sposób szczególny apelujemy do ludzi mediów, aby w poczuciu odpowiedzialności współtworzyli właściwy klimat sprzyjający lepszemu zrozumieniu tych trudnych spraw i kształtowaniu postaw otwartych na pomoc człowiekowi cierpiącemu i potrzebującemu”. Oświadczenie woli można pobrać klikając tutaj

 Konferencja Episkopatu Polski zabierała w tej sprawie głos kilka razy, m.in. w 1995 r., przy okazji uchwalania tzw. ustawy transplantacyjnej, czyli ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów. Trzy miesiące temu abp Józef Życiński apelował do wiernych o podpisywanie deklaracji zgody na pobranie organów na przeszczep w przypadku zgonu i noszenia jej przy sobie; archidiecezja lubelska kupiła 80 tys. takich kart. Do ofiarowywania organów metropolita lubelski zachęcał też podczas uroczystości Bożego Ciała - Kościół broni nie tylko życia poczętego, ale także, jak się wyraził, życia zagrożonego.

Gest wielkoduszności

Ile zależy od osobistego zaangażowania duszpasterzy, widać w Leśnej koło Żywca, w której proboszczem jest ks. Piotr Sadkiewicz. Za zgodą i poparciem ordynariusza od lat zajmuje się propagowaniem idei transplantacyjnej. Twierdzi, że nie używa do tego żadnych „świeckich chwytów” - po prostu opiera się na nauce Kościoła i odwołuje do Bożego Miłosierdzia. Wyniki ma doskonałe: na 3 tys. mieszkańców aż połowa złożyła deklaracje zgody na pośmiertne pobranie organów; 271 osób należy do banku szpiku kostnego (trzy osoby były już nawet dawcami). Jest też wielu krwiodawców - jednodniowe akcje zbiórki krwi w Leśnej przynoszą najlepszy rezultat w województwie śląskim.

Kościół podkreśla w nauczaniu, że darowanie organów po śmierci ratuje zdrowie, a najczęściej życie. To wielkoduszny gest, znacznie wykraczający poza interes jednostki.

Siostra Barbara Chyrowicz, etyk, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego: - Zazwyczaj narzekamy na medycynę, że jest niedofinansowana, że nie zawsze potrafi nam pomóc. W tym przypadku możliwości rozwoju medycyny zależą także od nas: czy zgodzimy się zostać dawcami. I nie chodzi tylko o osobistą deklarację oddania własnych organów po śmierci, ale i o wyrażenie w ten sposób zaufania wobec lekarzy. A z tym różnie bywa - aż nazbyt boleśnie przekonaliśmy się o tym w lutym.

Po aresztowaniu Mirosława G., kardiochirurga ze szpitala MSWiA w Warszawie, i konferencji ministra sprawiedliwości („nikt już nigdy przez tego pana życia pozbawiony nie będzie” - mówił Zbigniew Ziobro), liczba przeszczepów dramatycznie spadła. Do załamania transplantologii przyczyniło się też nagłośnienie tzw. sprawy białostockiej. Jeden z tamtejszych kardiochirurgów oskarżył kolegów po fachu o podawanie pacjentom thiopentalu wywołującego objawy śmierci pnia mózgu, po której można pobierać organy do przeszczepów. Wszystko okazało się bzdurą, ale nagłośnienie sprawy w mediach doprowadziło do faktycznego zaprzestania wykonywania transplantacji w województwie podlaskim. Współpracy odmówiły tak rodziny zmarłych potencjalnych dawców, jak lekarze pobierający narządy.

Czytaj więcej: Podziel się sercem

 

TYGODNIK POWSZECHNY (2008-07-06 Autor: ELŻBIETA ISAKIEWICZ)

Żelazna Alicja

 W jej filozofii nie ma ważniejszego słowa niż „walka”. Przeciąganie liny między tym a tamtym światem.

Kiedy 2 czerwca Agatę Mróz przetransportowano do kliniki intensywnej terapii, prof. Alicja Chybicka wierzyła, że ona wróci. Nawet kartkę z jej imieniem i nazwiskiem zostawiła w drzwiach sali, w której Agata leżała po przeszczepie. Była przy niej tego ranka, gdy umierała. Kilka godzin później na konferencji prasowej wyznała: „Ja bym zwariowała, gdyby nie wiara, że śmierć jest przejściem do lepszego świata”.

Front Kliniki Transplantologii Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej Akademii Medycznej przy ul. Bujwida we Wrocławiu, której szefuje Chybicka, zdobią kolorowe malunki – żeby dziecko nie bało się tu wejść. O tych dzieciach powiada: moje. Przez 33 lata istnienia kliniki miała dziesiątki tysięcy pacjentów.

Gdy jeszcze na studiach zaczyna pracę jako wolontariuszka w organizowanym właśnie oddziale hematologicznym, koledzy pukają się w głowę: „Co to za sens iść do umieralni”. O motywach swojej decyzji mówi po latach: – Nie kryła się za nią tradycja rodzinna. Nie wynikała z rozmyślań ani z kalkulacji (w tej specjalizacji pracują pasjonaci, nie buchalterzy). Przyszła łatwo. Zawsze chciałam zajmować się dziećmi i tyle.

Drobna, śniadej karnacji, z klasycznymi rysami i włosami upiętymi w kok kojarzy się raczej z tancerką flamenco. Ale koledzy mają rację. W latach 70. warunki na tym oddziale są fatalne. Jedno oczko klozetowe przypada na 25 dzieci. Straszna bieda, brakuje lekarstw, sprzętu. Wieczorami Chybicka siada przy łóżkach, opowiada chorym bajki, bo wtedy matkom nie wolno było przebywać z dziećmi. Nawet nie zdąża się do nich przyzwyczaić – w tym czasie na lepszy świat wędruje 85 proc. pacjentów. W pamięci zostają ich pergaminowe twarze.

– Nie mam pretensji do Pana Boga, że dziecko cierpi, umiera, choć czasem sobie popłaczę – zapewnia spokojnie Chybicka, podpisując w swoim gabinecie studenckie indeksy. – Nie mnie recenzować Jego wyroki.

Po tylu latach obcowania ze śmiercią wie, że jeśli człowiek musi ten świat opuścić, to go opuści, nawet gdyby lekarz stawał na głowie. Ale przecież nigdy nie wiadomo, jak Pan Bóg zawyrokował, więc człowiek musi walczyć – to jej filozofia. Nie ma ważniejszego słowa w tej filozofii, nie ma ważniejszego słowa w tej klinice niż „walka”. Przeciąganie liny między tym a tamtym światem.

Po prośbie

Walka Alicji Chybickiej zaczyna się o piątej rano, bo w ciągu dnia nie ma czasu na wertowanie medycznej literatury, zapoznawanie się z najnowszymi badaniami, a w tej dziedzinie lekarz niedokształcony nie ma ze śmiercią szans. Kiedy na świat przychodzi trójka jej dzieci, do walki o te tysiące cudzych włącza się mąż Ryszard, inżynier elektronik. To on wychowuje ich dwóch synów i córkę, gdy ona dyżuruje w szpitalu i pnie się po szczeblach naukowej kariery. I bywa tak, że Alicja próbuje coś wyegzekwować od własnych dzieci, a one chowają się za plecy ojca albo grożą, że „wszystko powiedzą babci”, bo to babcia gotuje i wyciera nos. Pomaga też dziadek i ciotki; można powiedzieć, że cała rodzina walczy.

Z nastaniem niepodległej Polski walka ze śmiercią nieoczekiwanie zyskuje potężnego sojusznika: wolność.

 

Czytaj więcej: Żelazna Alicja