List otwarty transplantologów i lekarzy innych specjalizacji w związku z cyklem publikacji zamieszczonych w czasopiśmie „Polonia Christiana” z lipca i sierpnia tego roku.

W 45., wakacyjnym numerze tego pisma zamieszczony został cykl 6 artykułów, które w sposób nieuprawniony i posługując się przewrotną argumentacją podważają sens działania współczesnej medycyny transplantacyjnej i stawiają ciężkie oskarżenia w stosunku do środowiska transplantologów. W Polsce medycyna transplantacyjna zaczęła się rozwijać od roku 1966, kiedy w ówczesnej Akademii Medycznej w Warszawie dokonano pierwszego udanego przeszczepienia nerki. Od tego czasu dokonano w Polsce ponad 27 tysięcy operacji przeszczepienia narządów i kilka tysięcy przeszczepień szpiku od dawców niespokrewnionych. Dzięki altruizmowi polskiego społeczeństwa, dzięki zmarłym i żywym dawcom godzącym się na pobranie od nich narządów czy szpiku, medycyna transplantacyjna może się rozwijać i ofiarować szansę na drugie życie osobom, dla których nie ma alternatywy leczenia, pomimo postępów w innych dziedzinach medycyny.

W Polsce żyje obecnie kilkanaście tysięcy osób, które dzięki przeszczepowi wróciły do aktywności rodzinnej, społecznej i zawodowej. Są to rzeczywiści beneficjenci medycyny transplantacyjnej, którzy żyją dzięki temu, co Św. Jan Paweł II w Encyklice Evangelium vitae określił, jako „krzewienie autentycznej kultury życia”, którą jest „oddawanie organów, zgodnie z wymogami etyki, w celu ratowania zdrowia, a nawet życia chorym, pozbawionym niekiedy wszelkiej nadziei” (Evangelium vitae, 86).

Są wśród tych uratowanych od śmierci i choroby osób kobiety, które odzyskawszy zdrowie mogły urodzić dzieci, są ojcowie dbający o swoje rodziny, są profesjonaliści prowadzący działalność zawodową. Są wśród nich robotnicy, profesorowie, są osoby świeckie, ale także osoby duchowne i głęboko wierzące. Odwołując się do przewrotnej miejscami argumentacji autorzy wspomnianych artykułów sugerują, że polskie społeczeństwo, w tym dawcy i biorcy przeszczepów, stają się na co dzień ofiarami „lobby transplantacyjnego” – lekarzy, którzy jakoby sprzeniewierzają się zasadom moralności, etyki zawodowej i aktualnej wiedzy medycznej.

Nad takimi stwierdzeniami nie można przejść obojętnie i tym listem chcemy przeciwko temu stanowczo zaprotestować. Zaprzestanie uporczywych, bezskutecznych zabiegów medycznych w stosunku do osoby zmarłej, jest nie tylko uzasadnione medycznie, ale jest także moralnym nakazem. Służą temu kryteria pozwalające na rozpoznanie śmierci mózgu. Lekarze posługujący się tymi kryteriami, zaangażowani w pobieranie i przeszczepianie narządów, wypełniają swój lekarski obowiązek ratując życie oczekujących na przeszczepienie.

 

Czytaj więcej: List otwarty

 

Czytaj więcej: Podstawy pobierania narządów od dawców po niedowracalnym zatrzymaniu krążenia

Czytaj więcej: Kampania "Drugie życie"

Poniżej publikujemy nadesłane wspomnienia o Profesorze Wojciechu Rowińskim

---

 We have just issued a notice to our membership about Dr. Rowiński’s death.  Please accept our sincere condolences on the loss of a friend and transplant pioneer.
Best Regards,
Laurie Kulikosky, CAE
Senior Director, Strategic Initiatives

 
American Society of Transplant Surgeons
…fostering & advancing the practice & science
 of transplantation
American Society of Transplant Surgeons
2461 S. Clark Street, Suite 640
Arlington, VA 22202

------------------------------------

I am very sorry to hear the news about the death of professor  Wojciech Rowinski. He was a very good person and an excellent expert. I share my deepest symphaty and condolence with the family.

Warm regards, Danica Avsec
Director,Institute of the Republic of Slovenia for the Transplantation of Organs and Tissues

Czytaj więcej: Wspomnienia o Profesorze Rowińskim

Apel 2/13/VI
Naczelnej Rady Lekarskiej
z dnia 26 kwietnia 2013 r.
do środowiska lekarskiego w Polsce w sprawie pobierania narządów do przeszczepiania

Działając w oparciu o przepisy ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich, a w szczególności zobowiązanie wynikające z art. 5 ustawy - pkt 1 do dbania o przestrzeganie zasad etyki lekarskiej oraz pkt 15 do zajmowania stanowiska w sprawach stanu zdrowotności społeczeństwa, polityki zdrowotnej państwa oraz organizacji ochrony zdrowia Naczelna Rada Lekarska apeluje do Koleżanek i Kolegów Lekarzy i Lekarzy Dentystów o uwzględnienie w podejmowanych działaniach problematyki pobierania narządów do przeszczepiania.

Tematyka ta zajmuje istotne miejsce nie tylko w przepisach rangi ustawowej, ale także w Kodeksie Etyki Lekarskiej, a więc w podstawowym i zasadniczym akcie, określającym obowiązki każdego lekarza i lekarza dentysty wobec swoich pacjentów i całego społeczeństwa.

Wobec powyższego Naczelna Rada Lekarska zwraca się z apelem do całego środowiska lekarskiego o aktywne poparcie tej metody leczenia. Identyfikacja dawcy, komisyjne rozpoznawanie śmierci mózgu oraz pobieranie narządów od wszystkich zmarłych, gdy nie istnieją ku temu przeciwwskazania medyczne, są naszym wspólnym lekarskim obowiązkiem

Czytaj więcej: Apel Naczelnej Rady Lekarskiej

Pismo Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie. Wydawca: Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie

Dar od społeczeństwa Transplantologia

Z prof. dr. hab. med. Romanem Danielewiczem, dyrektorem Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji "Poltransplant", rozmawia Anetta Chęcińska.

Czytaj więcej: Dar od społeczeństwa Transplantologia

 

 

Pismo Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie. Wydawca: Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie

Trzy pytania do... prof. dr hab. n. med. Wojciecha Rowińskiego, Krajowego Konsultanta w dziedzinie transplantologii klinicznej

---

Panie profesorze, jak w roku 2013 ma się transplantologia w Polsce w porównaniu z innymi państwami Unii Europejskiej?
Po problemach, które miały miejsce w 2007 r., program przeszczepiania narządów od dawców zmarłych rozwija się prawidłowo. Od dwóch lat działa ustanowiony przez rząd RP "Wieloletni program rozwoju medycyny transplantacyjnej". Jego założenia mają trzy istotne cele: zwiększenie liczby narządów pobieranych od dawców zmarłych, aktywizację dawstwa rodzinnego oraz uzyskanie wzrostu liczby zarejestrowanych potencjalnych dawców komórek krwiotwórczych. Środki finansowe programu pozwalają również na rozbudowę i modernizację infrastruktury oraz zakup niezbędnej aparatury.
Liczba dawców zmarłych wzrosła do 16 na milion mieszkańców, co odpowiada średniej europejskiej.
Doskonale rozwija się program przeszczepiania wątroby. W 2012 r. wykonano prawie 300 takich operacji.
Świetnie funkcjonuje program przeszczepiania płuc(a), który powadzony jest w Zabrzu (oraz w pewnym zakresie w Szczecinie). Kontynuowany jest program przeszczepiania kończyny w Trzebnicy. Ten ośrodek, prowadzony przez prof. Jerzego Jabłeckiego, należy do najaktywniejszych w Europie.
Przeszczepianie nerek od dawców rodzinnych nadal stanowi zaledwie 4 proc. wszystkich takich zabiegów (w krajach Unii Europejskiej - 22 proc.). Należy się jednak spodziewać, że od 2013 r. liczba takich zabiegów - w wyniku działania programu "Żywy dawca nerki" (realizowanego w Instytucie Transplantologii WUM oraz w Gdańskim Ośrodku Transplantacyjnym) - wyraźnie się zwiększy.
Niezwykle potrzebny jest rozwój programu przeszczepiania nerek od dawców rodzinnych. W Narodowym Programie Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej podjęto specjalne działania w tym zakresie. W pierwszym roku pilotażowy program realizowała Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, we współpracy z Kliniką Nefro-logii i Medycyny Transplantacyjnej oraz Kliniką Immunologii, Chorób Wewnętrznych i Transplantologii Instytutu Transplantologii WUM. Drugim ośrodkiem prowadzącym te działania jest Gdański Uniwersytet Medyczny. Program zakłada wyszkolenie pielęgniarek stacji dializ w zakresie tematyki przeszczepów rodzinnych i stworzenie stanowiska koordynatora przeszczepów rodzinnych w każdej stacji dializ.
Poza tym Polska Unia Medycyny Transplantacyjnej promuje dawstwo rodzinne nerek. Przedsięwzięcia w tym zakresie prowadzone są w kilku województwach z pomocą konsultantów wojewódzkich w dziedzinie nefrologii. Zasadniczy element działania stanowią spotkania w poszczególnych stacjach dializ z rodzinami pacjentów i pacjentami, z udziałem miejscowego kapelana. Ponieważ ponad 50 proc. stacji ma prywatnego właściciela, spotkania uzgodnione zostały z niepublicznymi stacjami dializ, które przed dwoma laty stworzyły program rozwoju dawstwa rodzinnego "Bliscy sobie". Dyrekcje sieci Frezenius i Diaverum oraz Medyk obiecały współpracę organizacyjną w tym zakresie. W 2012 r. odbyły się cztery spotkania w stacjach województw podkarpackiego i lubelskiego.
Małopolski Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia z własnej inicjatywy w 2012 r. rozpoczął działania mające na celu zwiększenie odsetka przeszczepów rodzinnych. Obecnie prowadzi je wspólnie z Polską Unią Medycyny Transplantacyjnej i konsultantem krajowym ds. transplantologii.
Wyniki przeszczepiania narządów są na poziomie światowym. Zasadniczym problemem jest jednak nadal zbyt mała (w stosunku do potrzeb) liczba dostępnych narządów.
Czy nasze prawo wymaga zmian, aby polska transplantologia miała się lepiej, i jakich zmian dokonałby pan, profesorze, gdyby mógł podejmować decyzje?
Uważam, że polska ustawa transplantacyjna jest bardzo dobra, a nasze rozwiązania legislacyjne (rozporządzenia wykonawcze) mogą w niektórych przypadkach stanowić wzór dla innych krajów europejskich. Propozycje niektórych osób, aby wprowadzić zasadę zgody wprost zamiast prawa do rejestracji sprzeciwu, nie mają żadnego uzasadnienia, ponieważ zmiana sposobu autoryzacji pobrania nie wpłynie na stanowisko rodzin osób zmarłych, które nadal, choć rzadziej, protestują.

Brał pan udział w pierwszym w Polsce przeszczepie nerki przeprowadzonym przez prof. Jana Nielubowicza w 1966 r. Piszemy o tym w tym numerze "Pulsu". Z perspektywy lat, co uważa pan za swój największy sukces, a co za największą porażkę?
Miałem przywilej być jedną z osób, które brały udział w pierwszym przeszczepieniu nerki, a swoje doznania opisuję, jak pani wspomniała, w tym numerze "Pulsu".
Cieszę się, że dane mi było w latach późniejszych uczestniczyć w tworzeniu przepisów prawnych i specjalizacji z transplantologii klinicznej. Wszystkie osiągnięcia polskiej transplantologii są wynikiem bardzo aktywnego działania Ministerstwa Zdrowia, Centrum Koordynacyjno-Organizacyjnego ds. Transplantacji "Poltransplant" i wszystkich ośrodków transplantacyjnych.
Za swoją porażkę uważam zaś fakt, że mimo bardzo aktywnych starań, nie udało mi się przekonać teraz pana ministra zdrowia i pani prezes Narodowego Funduszu Zdrowia do przyjęcia zasady nielimitowania procedur transplantacyjnych (od kwalifikacji pacjentów dializowanych do Krajowej Listy Oczekujących przez komisyjne rozpoznanie śmierci mózgu potencjalnego dawcy i przygotowanie do pobrania narządów, pobranie i przeszczepienie narządów, do hospitalizacji i opieki ambulatoryjnej w okresie odległym).

pytała
Ewa Gwiazdowicz-Włodarczyk