Badanie na zlecenie Polskiej Unii Medycyny Transplantacyjnej
Opinie i postawy dotyczące transplantacji narządów
Warszawa, kwiecień 2007
INFORMACJA O BADANIU
Nota metodologiczna
ZBIOROWOŚĆ BADANA:
Ludność Polski w wieku 15 i więcej lat
METODA DOBORU PRÓBY:
Próba losowo-kwotowa: RESPONDENCI dobierani metodą kwotową ze względu na: płeć, wiek i wykształcenie w 100 PUNKTACH REALIZACJI (gminach) wylosowanych z prawdopodobieństwami proporcjonalnymi do liczby ludności
METODA ZBIERANIA DANYCH:
Indywidualny wywiad kwestionariuszowy (CAPI)
CZAS PRZEPROWADZENIA WYWIADÓW:
12 - 17 kwietnia 2007
EFEKTYWNA LICZEBNOŚĆ PRÓBY:
1013 osób
STATYSTYCZNY BŁĄD OSZACOWAŃ:
nie większy niż (+/-) 3,2% na poziomie ufności 0,95 dla N=1013
Czy uważa Pani (Pan) że pobieranie narządów od osób zmarłych w celu przeszczepienia jest jedyną skuteczną metodą leczenia ludzi oczekujących na przeszczepienie serca lub wątroby? N=1013
Ponad 1/3 Polaków w wieku 15 lat lub więcej zdecydowanie przekonanych jest, że przeszczepy to jedyna skuteczna metoda leczenia osób oczekujących na przeszczep serca lub wątroby. Zaledwie 4% zajmuje zdecydowanie negatywne stanowisko w tej sprawie.
Opinie kobiet i mężczyzn nie różnią wyraźnie w tej sprawie.
Osoby z najmłodszych grup wiekowych (do 24 roku życia) nieco częściej niż osoby starsze zdecydowanie przeświadczone są o tym, że przeszczep to jedyna skuteczna metoda leczenia w takich przypadkach.
Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia rośnie zdecydowane przekonanie o konieczności przeszczepu.
Czy ostatnie doniesienia telewizyjne i prasowe na temat przeszczepów, zmieniły Pani (Pana) dotychczasową opinię w sprawie pobierania narządów ? N=1013
Więcej niż jeden na dziesięciu Polaków stwierdza, że ostatnie doniesienia mediów na temat przeszczepów zmieniły ich pozytywną opinię dotyczącą pobierania narządów na negatywną.
Płeć nie wpływa istotnie na zmianę opinii w sprawie pobierania narządów do przeszczepów.
Doniesienia mediów najrzadziej miały wpływ na zmianę opinii osób młodych w wieku 25-29 lat.
Doniesienia mediów najrzadziej miały wpływ na zmianę opinii osób z wyksztalceniem wyższym.
Blisko co trzeci z Polaków, który zna doniesienia mediów na temat przeszczepów, uważa, że opisywane przez media wydarzenia podważyły zaufanie wobec lekarzy. Podobny odsetek jest zdania, że pogłębiły one istniejący już brak zaufania. Ogółem blisko 6 na dzisięciu orientujących się w tej sprawie Polaków, uważa, że doniesienia mediów miały negatywny wpływ na poziom zaufania do lekarzy.
Płeć nie wpływa istotnie na opinię w tej sprawie.
O podważeniu zaufania wobec lekarzy najczęściej mówią osoby w wieku 20-24 lat i 25-29 lat.
O podważeniu zaufania wobec lekarzy najczęściej mówią osoby z wykształceniem średnim.
W ostatnich tygodniach wyraźnie spadła liczba przeszczepów. Czy Pana zdaniem jest to związane z ostatnimi doniesieniami w mediach na temat nieprawidłowości przy dokonywaniu przeszczepów? N=852
Związek miedzy doniesieniami mediów, a spadkiem liczby przeszczepów dostrzega blisko 60% osób, które znają te doniesienia.
Płeć nie wpływa istotnie na opinię w tej sprawie.
Osoby w wieku powyżej 24 lat częściej niż osoby młóde skłonne są w zdecydowany sposób przypuszczać, że doniesienia mediów miały negatywny wpływ na liczbe przeszczepów.
Osoby z wykształceniem ponadpodstawowym częściej niż osoby z wykształceniem podstawowym skłonne są zdecydowanie zgadzać się z tym, że doniesienia mediów negatywnie wpłynęły na liczbę przeszczepów.
Czy zgodził(a)by się Pani (Pan) na wykorzystanie narządów po swoim zgonie w celu ich przeszczepienia innej osobie? N=1013
Około sześciu na dziesięciu Polaków zgodziłoby się na pobranie narządów po swoim zgonie. Trudno jednak powiedzieć jak wielu z nich zna definicję śmierci pozwalającą na pobieranie narządów.
Płeć nie wpływa istotnie na opinię w tej sprawie.
Osoby młode przed 40 rokiem życia charakteryzują się większą gotowością do oddania narządów po zgonie niż osoby starsze.
Wraz ze wzrostem wykształcenia rośnie deklarowana gotowość do oddania swoich narządów po zgonie.
Czy w przypadku zgonu kogoś bliskiego protestował(a)by Pani /Pan wobec zamiaru pobrania narządów nawet, jeżeli zmarły za życia nie wyrażał sprzeciwu? N=1013
Większość Polaków charakteryzuje się, przynajmniej na poziomie deklaracji, otwartością w sprawie pobierania narządów od zmarłych osób bliskich.
Kobiety częściej niż mężczyźni charakteryzują się negatywną postawą w tej sprawie, częściej mówią o tym, że na pobranie narządów od osoby bliskiej nie zgodziłyby się.
Negatywna postawa częściej też charakteryzuje osoby starsze w wieku powyżej 59 lat.
Osoby z wykształceniem wyższym częściej od pozostałych charakteryzuje pozytywna postawa wobec oddawania do przeszczepu narządów zmarłych osób bliskich. Negatywna postawa najczęściej charakteryzuje osoby z wykształceniem podstawowym.
Czy uważa Pani(Pan) za prawdziwe doniesienia prasowe o celowym usypianiu pacjentów po ciężkim urazie głowy w celu zwiększenia liczby dawców narządów? N=1013
O znacznym braku zaufania wobec lekarzy może świadczyć to, że tylko nieco ponad 1/3 Polaków nie dopuszcza myśli o możliwych nadużyciach związanych z celowym usypianiem pacjentów po ciężkim urazie głowy w celu zwiększenia liczby dawców narządów.
Kobiety charakteryzuje nieco większe niż mężczyzn zaufanie do lekarzy w tej sprawie.
Najwyższy poziom nieufności charakteryzuje osoby w wieku 40-49 lat.
Wykształcenie nie wiąże się zbyt wyraźnie z zaufaniem wobec lekarzy, choć można zauważyć, że jest ono nieco wyższe wśród osób z wykształceniem średnim lub wyższym.
Czy ufa Pani (Pan) że lekarze kierują się wyłącznie względami medycznymi przy wyborze biorcy narządu, czyli osoby, która ma otrzymać narząd? N=1013
Podobnie jak w przypadku celowego usypiania pacjentów, tak i w przypadku obiektywnego wyboru biorcy narządu nie można powiedzieć o pozytywnym wizerunku lekarzy. Tylko niespełna co dziesiąty z badanych Polaków zdecydowanie ufa, że o wyborze biorcy decydują jedynie względy medyczne. Blisko 1/3 Polaków uważa, że brane są pod uwagę także inne czynniki, pozamedyczne.
Mężczyźni wykazują się w tej sprawie nieco wyższym poziomem nieufności niż kobiety.
Osoby z wykształceniem minimum średnim charakteryzuje wyższy poziom zaufania wobec lekarzy, jeśli chodzi o wybór biorcy narządu, niż osoby z niższym poziomem wykształcenia.